Vücudumuzun savunma hattında önemli bir görev üstlenen lenfatik sistem, tıpkı bir su şebekesi gibi çalışır. Vücut dokularında biriken atık ürünleri ve fazla sıvıyı toplayarak kan dolaşımına taşır ve bağışıklık sisteminin işlevini destekler.
Ancak bu hassas sistem tıkanıklık yaşadığında lenf sıvısı dokularda birikmeye başlar. Bu durum lenfödem olarak adlandırılan şişlik, ağrı ve enfeksiyon gibi problemlere yol açabilen bir hastalığa neden olur.
Lenfödem Çeşitleri:
Lenfödem iki ana türe ayrılır:
Primer Lenfödem: Doğuştan gelen bir bozukluktan kaynaklanır. Lenf damarlarının yetersiz veya anormal gelişmesi sonucu oluşur. Bu tip lenfödem genellikle çocukluk döneminde veya ergenlikte ortaya çıkar.
Sekonder Lenfödem: Ameliyat, radyoterapi veya enfeksiyon gibi faktörlerden sonra ortaya çıkar. Lenf damarlarının hasar görmesi veya tıkanması sonucu oluşur. Yetişkinlerde daha yaygındır ve en sık kanser tedavisi sonrası görülür.
Lenfödem Belirtileri:
Lenfödem belirtileri, hastalığın evresine ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:
- Kol veya bacaklarda şişlik ve ağırlık hissi: Bu belirti, lenfödemli kişilerde en sık görülen ve en rahatsız edici semptomlardan biridir. Şişlik, genellikle parmaklarda, el bileğinde veya ayak bileğinde başlar ve zamanla kol veya bacağa yayılabilir.
- Ciltte gerginlik ve parlaklık: Lenf sıvısı dokularda biriktiğinde ciltte gerginlik ve parlaklık hissi oluşur. Ciltte pullanma ve çatlama da görülebilir.
- Ağrı ve hassasiyet: Lenfödemli bölgede ağrı ve hassasiyet yaygındır. Ağrı, hafif bir sızıdan şiddetli bir sancıya kadar değişebilir.
- Yorgunluk ve halsizlik: Lenfödemli kişilerde yorgunluk ve halsizlik hissi yaygındır. Bu durum, lenf sisteminin normal işlevini yerine getirememesinden kaynaklanır.
- Tekrarlayan enfeksiyonlar: Lenfödemli bölgede enfeksiyonlar daha sık görülür. Enfeksiyonlar, ciltte kızarıklık, şişlik, ağrı ve ateş gibi belirtilere neden olabilir.
- Ciltte renk değişikliği: Lenfödemli bölgede ciltte renk değişikliği görülebilir. Cilt rengi, soluk, kırmızımsı veya kahverengi olabilir.
Lenfödem Tedavisinde Cerrahi İşlemler
Lenfödem tedavisinde kullanılan cerrahi işlemler hastalığın evresine ve hastanın genel sağlık durumuna göre seçilir. Cerrahi işlemlerin temel amacı, lenf sıvısının dolaşımını iyileştirerek lenfödem belirtilerini hafifletmektir.
LVA (Lenfatiko Venüler Anastomoz):
Bu cerrahi işlemde lenf damarları venöz sisteme bağlanır. Bu sayede lenf sıvısı venöz sistem yoluyla dolaşıma girer ve dokularda birikmesi önlenir. LVA işlemi genellikle kol veya bacaklarda kullanılır.
LVA işleminin aşamaları:
- Anestezi: Hasta genel anestezi altına alınır.
- Cilt insizyonu: Lenf damarlarının bulunduğu bölgede cilt insizyonu yapılır.
- Lenf damarlarının ve venöz sistemin bağlanması: Lenf damarları ve venöz sistem mikrocerrahi teknikler kullanılarak ince dikişlerle bağlanır.
- Yara kapatılması: Cilt insizyonu dikişlerle kapatılır.
VLNT (Vaskülarize Lenf Nodu Transferi):
Bu cerrahi işlemde sağlıklı lenf düğümleri hasarlı bölgeye nakledilir. Nakledilen lenf düğümleri lenf sıvısının toplanması ve dolaşıma girmesi için yeni bir yol oluşturur. VLNT işlemi genellikle meme veya kasık bölgesinde kullanılır.
VLNT işleminin aşamaları:
- Anestezi: Hasta genel anestezi altına alınır.
- Donör bölgenin seçimi: Sağlıklı lenf düğümleri, genellikle boyun, karın veya kasık bölgesinden alınır.
- Alıcı bölgenin hazırlanması: Hasarlı bölgede lenf düğümlerinin yerleştirileceği alan hazırlanır.
- Lenf düğümlerinin nakli: Donör bölgeden alınan lenf düğümleri alıcı bölgeye mikrocerrahi teknikler kullanılarak nakledilir.
- Yara kapatılması: Cilt insizyonları dikişlerle kapatılır.
Liposuction ve Vaser liposuction:
Liposuction ve Vaser liposuction geleneksel lenfödem tedavilerine ek olarak lenfödem belirtilerini hafifletmede ve hastanın yaşam kalitesini iyileştirmede önemli bir rol oynayabilecek iki cerrahi yöntemdir. Her iki yöntem de yağ hücrelerini parçalayarak ve vücuttan uzaklaştırarak lenf sıvısının dolaşımını iyileştirmeye yardımcı olur.
Liposuction:
Liposuction, yağ hücrelerini parçalayarak ve ardından emerek vücuttan uzaklaştırmak için bir kanül kullanan bir işlemdir. Bu işlem, kol, bacak, karın ve kalça gibi lenfödemden etkilenen birçok bölgede kullanılabilir. Liposuction’ın lenfödem tedavisindeki faydaları şunlardır:
- Şişliği azaltır: Fazla yağ ve lenf sıvısının alınması lenfödemli bölgelerdeki şişliği önemli ölçüde azaltabilir.
- Ağrıyı ve hassasiyeti azaltır: Lenf dolaşımının iyileşmesi lenfödemli bölgelerdeki ağrı ve hassasiyeti hafifletebilir.
- Hareket kabiliyetini artırır: Şişlik ve ağrının azalması, lenfödemli hastaların hareket kabiliyetini ve günlük yaşam aktivitelerini daha kolay yapmalarını sağlayabilir.
Vaser Liposuction:
Vaser liposuction, geleneksel liposuctiona göre daha az travmatik bir yöntemdir. Bu işlemde, yağ hücrelerini parçalaymak için ultrasonik dalgalar kullanılır. Parçalanan yağ hücreleri daha sonra emilir. Vaser liposuction’ın lenfödem tedavisindeki faydaları şunlardır:
- Daha az travmatik: Vaser liposuction, geleneksel liposuctiona kıyasla daha az kesik ve doku hasarı gerektirir. Bu da iyileşme süresini kısaltır ve ağrıyı ve morarmayı azaltır.
- Daha hassas: Vaser liposuction, ultrasonik dalgalar kullanarak yağ hücrelerini seçici olarak hedefleyebilir. Bu sayede, sağlıklı dokulara zarar vermeden fazla yağ hücrelerinin alınması sağlanır.
- Daha pürüzsüz sonuçlar: Vaser liposuction, cildin daha pürüzsüz ve sıkı görünmesini sağlayabilir.
LVA, VLNT ve Liposuction işlemleri lenfödem tedavisinde önemli bir rol oynar. Bu işlemler hastalığın evresine ve hastanın genel sağlık durumuna göre seçilir. Her işlemin kendine özgü faydaları ve riskleri vardır. Lenfödem tedavisi için en uygun cerrahi işlem doktor tarafından hastanın bireysel değerlendirilmesi sonucunda belirlenir.
Lenfödem tedavisinde cerrahi işlemlere ek olarak, kompresyon tedavisi, egzersiz, cilt bakımı ve psikolojik destek gibi tedaviler de uygulanır. Bu tedaviler lenfödem belirtilerini kontrol altına almak ve hastanın yaşam kalitesini iyileştirmek için önemlidir. LVA ve VLNT sonrası kompresyon tedavisine son verilerek hastalar bu bası giysilerinden kurtarılır.
Unutmayın Lenfödem kontrol altına alınabilir bir hastalıktır. Doğru tedavi ve destek ile lenfödem ile mücadelede başarılı olabilir ve yaşamınızın her anını dolu dolu yaşayabilirsiniz.
